فن کویل
فن کویل (Fan Coil) یک قسمت اصلی در سیستم‌های تهویه مطبوع است که برای انتقال حرارت و سرمایش یا گرمایش فضاها استفاده می‌شود. این دستگاه دارای یک یا چند فن است که هوا را از محیط می‌گیرد و آن را از طریق یک کویل گرم یا سرد (بسته به نیاز سیستم) عبور می‌دهد. این کویل به کمک یک مبرد (مثل آب سرد یا گرم) حرارت را جذب یا تخلیه می‌کند.
فن کویل یا فن کوئل
فن کوئلها معمولاً در داخل یک بخش یا دستگاه قرار دارند و شامل یک یا چند فن، یک کویل حرارتی (سرد یا گرم) و سیستم کنترل برای تنظیم دما و سرعت هوا هستند. این دستگاه به هوا اجازه می‌دهد که از یک فضایی با حرارت بالا (برای سرمایش) یا حرارت پایین (برای گرمایش) گذر کند و در نهایت به فضا منتقل شود.
انواع فن کویل
فن کویل سقفی زمینی
معمولاً در فضاهایی که ارتفاع سقف محدود است، استفاده می‌شود. این نوع فن کوئل به زمین نصب می‌شود و بر روی سقف یا دیوارهای زمین نصب می‌شود.
فن کویل دیواری (طرح اسپلیت)
این نوع فن کوئل معمولاً به عنوان یکی از واحدهای داخلی در سیستم‌های اسپلیت استفاده می‌شود. به صورت زمینی و یا به دیوار نصب می‌شود.
فن کویل زمینی
فن کوئل در زیر زمین یا در فضاهای زیرزمینی نصب می‌شود. استفاده از این نوع فن کوئل در فضاهای با محدودیت امکان نصب در دیوار یا سقف دیوار را فراهم می‌کند.
فن کویل کاستی
فن کوئل کاستی یک سیستم چهار طرفه می‌باشد که از چهار سمت هوا را جذب و به داخل فضا منتقل می‌کند. فن کوئل یک طرفه نیز فقط از یک سمت هوا را پرتاب می‌کند.
فن کویل سقفی
فن کوئل سقفی معمولاً در سقف یا فضای بین سقف و کاذب سقف نصب می‌شود. صورت توکار (visible), روکار (concealed), یا کانالی فشار بالا (high-pressure ducted) باشد.
اجزای اصلی فن کویل
-
فن
فن در فن کویل برای جابه‌جایی هوا و ایجاد جریان هوای سرد یا گرم در سیستم تهویه مطبوع استفاده می‌شود. فن بر حسب جنس فلزی، غیرفلزی(پلیمری) یا بر اساس جهت چرخش (راست گرد یا چپ گرد انواع مختلفی دارد. فن های فلزی مقاومت بیشتری نسبت فن های پلیمری دارند. فن ها معمولا در دو نوع کم فشار و پر فشار تولید می شوند.
-
کویل حرارتی
کویل حرارتی یک لوله یا لوله‌هایی است که مایع گرمایی (معمولاً آب یا گاز) از آن عبور می‌کند و حرارت را به هوا منتقل می‌کند. کویل در سیستم‌های تهویه مطبوع بخصوص در فن کویلها یک قسمت اساسی و کلیدی است. ترکیب لوله‌های مسی با فین‌های آلومینیومی به منظور افزایش سطح تماس با هوا و افزایش کارایی انتقال حرارت از سیال به هوا استفاده می‌شود.
-
فیلتر
فیلترها به عنوان قسمتی از فن کویل عمل می‌کنند و ذرات معلق در هوا را جذب و از عبور آنها به داخل سیستم جلوگیری می‌کنند. فیلترها در سیستم‌های تهویه مطبوع نقش مهمی در تصفیه هوا و حفظ سلامت فن کویل ایفا می‌کنند. وظیفه اصلی فیلترها، جلوگیری از ورود ذرات معلق هوا، گرد و غبار، مواد آلرژی‌زا به درون سیستم است.
-
الکتروموتور (فن موتور)
الکتروموتور در فن کویل و سیستم‌های تهویه مطبوع وظیفه چرخش و ایجاد جریان هوای مورد نیاز برای انتقال حرارت و تهویه را دارد. الکتروموتور یک قسمت مهم از فن کویل است و به صورت الکتریکی توسط جریان برق فعال می‌شود.
-
ترموستات
ترموستات در سیستم‌های تهویه مطبوع و فن کویلها، یک دستگاه کنترل حرارتی است که وظیفه‌ای مهم در تنظیم دما دارد. این دستگاه به صورت اتوماتیک کار می‌کند و با تشخیص دما، کنترل بر روی عناصر گرمایش و یا خنک کننده را اعمال می‌کند تا دمای محیط را در محدوده مطلوبی نگه دارد.
نحوه عملکرد فن کویل
فن کویل یکی از اجزاء اصلی سیستم تهویه مطبوع است که در ساختمان‌ها برای انتقال گرما یا سرما به هوا به کار می‌رود. طرز کار فن کویل به تعدادی مرحله اصلی قابل تفکیک است:
- ایجاد جریان هوا: در ابتدا، هوا از محیط به داخل فن کویل جذب می‌شود. این هوا ممکن است از فضاهای داخلی ساختمان (برای سرمایش) یا از خارج از ساختمان (برای گرمایش) تأمین شود.
- تبادل حرارت: هوا به سرعت از طریق یک کویل حرارتی عبور می‌کند. کویل حرارتی معمولاً لوله‌هایی است که از آلیاژهای مختلف مانند مس ساخته شده‌اند. این کویل به مایع گرم یا سردی (مانند آب یا گاز مبرد) متصل است. هنگامی که هوا از اطراف لوله‌ها عبور می‌کند، تبادل حرارت با مایع درون لوله‌ها رخ می‌دهد. اگر هوا گرم باشد، گرما به مایع منتقل می‌شود و هوا سردتر می‌شود. اگر هوا سرد باشد، گرما از مایع به هوا منتقل می‌شود و هوا گرمتر می‌شود.
- ورود یا خروج هوا: هوا پس از تبادل حرارت از فن کویل خارج می‌شود. در صورت سرمایش، هوا خنک‌تر به فضای داخلی بازمی‌گردد. در صورت گرمایش، هوا گرمتر به فضای داخلی وارد می‌شود. این فرآیند به تکرار انجام می‌شود تا دمای مطلوب در فضا حفظ شود.
- کنترل و مدیریت: سیستم کنترلی شامل ترموستات و سایر سنسورها مانند سنسور دما و رطوبت نیز وظیفه مدیریت فن کویل را بر عهده دارد. این سیستم‌ها با توجه به نیازهای گرمایش یا سرمایش محیط، فن کویل را به میزان مورد نیاز فعال یا غیرفعال می‌کنند.
نحوه انتخاب فن کویل
انتخاب فن کویل مناسب بر اساس مواردی که ذکر کردید بسیار حائز اهمیت است. در ادامه، به توضیح برخی از موارد مهم که در انتخاب فن کویل باید مد نظر قرار گیرند، اشاره می‌کنیم:
نوع فن کویل : فن کویل سقفی یا دیواری، فن کویل زمینی، فن کویل کاستی یا سقفی
بدنه : انتخاب بدنه فن کویل از جنس فلزی مقاوم به زنگ زدگی و دارای عمر طولانی می‌تواند مزیت باشد.
قدرت موتور : موتور با توان بالا و بهره‌وری خوب می‌تواند در افزایش کارایی و کاهش صدا مؤثر باشد.
ظرفیت فن کویل : بر اساس متراژ و نیاز به سرمایش یا گرمایش در فضا، ظرفیت مناسب فن کویل انتخاب شود.
قیمت : هزینه فن کویل نیز باید با بودجه موجود هماهنگ باشد.
استفاده از فن کویل با استانداردهای کیفیت و مشخصات مناسب به بهبود کارایی و راحتی در محیط تأثیر مثبت می‌گذارد.
قیمت فن کویل
قیمت فن کویل با توجه به انواع، مدل‌ها و برندهای مختلف، توصیه می‌شود که برای انتخاب و خرید بهترین گزینه بر اساس نیازها و مشخصات مورد نظر، با کارشناسان حوزه تهویه مطبوع فراتاسیسات مشورت کنید.
