تهویه مطبوع

تهویه مطبوع (HVAC) یک مخفف انگلیسی است که به معنای Heating, Ventilation, and Air Conditioning می‌باشد. این اصطلاح به سیستم‌هایی اطلاق می‌شود که به منظور ایجاد شرایط مطلوب در داخل ساختمان‌ها استفاده می‌شوند. هرکدام از اجزاء این سیستم نقش خاصی در ایجاد شرایط مناسب داخل محیط دارند.

تهویه مطبوع

سیستم‌های تهویه مطبوع بر اساس نوع سیالی که برای انتقال حرارت و تهویه استفاده می‌شود، می‌توانند به دو دسته اصلی تقسیم شوند:

سیستم تهویه مطبوع آبی (Water-Based HVAC Systems)

سیستم تهویه مطبوع آب یک نوع سیستم تهویه مطبوع است که از آب برای انتقال حرارت و سرمایش استفاده می‌کند. این سیستم‌ها معمولاً در مناطق با دمای بالا و هوای خشک مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• چیلرها (Chillers): این سیستم‌ها از یک سیال خنک کننده آب برای جذب حرارت از داخل فضا و سپس انتقال آن به یک مبدل حرارتی به نام "چیلر" استفاده می‌کنند. این چیلرها می‌توانند آب را خنک کرده و سپس این آب خنک را به کولرها یا اسپلیت‌های داخلی ارسال کنند.
• کولرهای گرمایی و سرمایشی آبی (Water Source Heat Pumps): این سیستم‌ها از یک آبخور (برج خنک کننده) برای جذب حرارت یا خنک کردن آب بهره می‌برند. آب سرد به کولرها یا گرمکن‌ها (heat pumps) ارسال می‌شود تا فضا را گرم یا سرد کند.

سیستم تهویه مطبوع هوایی (Air-Based HVAC Systems)

سیستم تهویه مطبوع هوایی یک نوع سیستم سرمایشی است که از هوای خنک شده برای خلق یک محیط خنک و راحت در داخل فضاها استفاده می‌کند. این سیستم‌ها عمدتاً در مناطق با دماهای بالا و هوای خشک مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• سیستم‌های داکت اسپلیت (Split Systems) : این سیستم‌ها هوا را از یک واحد خارجی (که شامل کمپرسور و چیلر است) جذب کرده و سپس آن هوا را از طریق شبکه داکت‌ها به اتاق‌ یا فضاهای مختلف ارسال می‌کنند.
• سیستم‌های واحد پکیج (Packaged Systems): در این سیستم‌ها تمامی اجزاء مورد نیاز برای تهویه مطبوع (کمپرسور، چیلر، فن، و ...) در یک واحد یا دستگاه قرار دارند. این واحد معمولاً در خارج از ساختمان نصب می‌شود.
• سیستم‌های چند منطقه‌ای (Variable Refrigerant Flow - VRF): این سیستم‌ها از یک سیستم مرکزی برای تهویه مطبوع بهره می‌برند که قابلیت تنظیم جریان سرمایش یا گرمایش به اندازه‌ی مورد نیاز هر منطقه را دارند.

سیستم تهویه مطبوع آبی- هوایی (Air-Water-Based HVAC Systems)

سیستم تهویه مطبوع آبی هوایی یک نوع سیستم سرمایشی است که از آب به عنوان منبع اصلی برای خلق هوای خنک استفاده می‌کند. این سیستم‌ها اغلب به عنوان سیستم‌های تهویه مطبوع هوایی "آبی" یا "آبی-هوایی" شناخته می‌شوند. علاوه بر اینکه هوا را خنک می‌کنند، این سیستم‌ها همچنین رطوبت به هوا اضافه می‌کنند.

 

کولر گازی(اسپلیت) 

امروزه اسپلیت یا کولرگازی ها  از جمله متداول ترین و پرطرفدارترین تجهیزات تهویه مطبوع خانگی و مستقل بوده که برای تأمین سرمایش و گاهی گرمایش در محیط‌ های مختلف مسکونی، اداری مورد استفاده قرار می‌گیرند.

با نصب کولر گازی در هر بخش از یک آپارتمان مثل پذیرایی و... آزادی عمل بیشتری به کاربر جهت تنظیم دمای جدا از دمای دیگر قسمت‌ها را می‌دهید. کولرهای گازی در انواع ایستاده، دیواری، پرتابل ارائه می‌شوند. که مدل‌های ایستاده از ظرفیت‌های 30000 تا ظرفیت‌های 90000 و مدل های دیواری از ظرفیت های 9000 تا ظرفیت های 30000 و مدل‌های پرتابل در ظرفیت‌های 7000 تا 14000 ارائه می‌شوند.

کولر آبی

کولر آبی رایجترین نوع کولر و سیستم سرمایشی برای مناطق خشک است که مدل های مختلفی دارد از جمله کولرآبی سلولزی، کولر آبی پرتابل

استفاده از کولر آبی در شهرهایی که هوای گرم و خشک و یا معتدل دارند توصیه می گردد.

از مزایای استفاده از کولر آبی میتوان به  قیمت مناسب تر، مصرف برق پایین تر، نصب و راه اندازی آسان تر، هزینه جزئی بهره برداری و تعمیرات احتمالی آن اشاره نمود.

داکت اسپلیت 

اسپلیت کانالی یا داکت اسپلیت در واقع یک کندانسور بزرگتر با ظرفیتی چند برابر کندانسور کولرگازی است که قدرت ایجاد گرمایش و سرمایش را در واحد‌ها بصورت همزمان ایجاد میکند.

داکت اسپلیت‌ اغلب جایگزین چند کولرگازی می‌شود و از نظر اقتصادی هزینه  بصرفه تری دارند و تنها نیاز به کانال کشی از محل نصب در هر واحد تا قسمتهای مختلف همان واحد را دارند.

سیستم اسپلیت مرکزی (VRF)

سیستم اسپلیت مرکزی که با علائم اختصاری مانند MULTIV , VRV ,VRF یا GHP مشخص می‌شود دارای یک کندانسور بیرونی که اکثرا در پشت بام نصب میگردد و تعدادی پنل اسپلیت داخلی با امکان انتخاب نوع پنل اسپلیت و امکان تنظیم دمای دلخواه در هر یک از مکان های ساختمان می‌باشند.

VRF یا سیستم اسپلیت مرکزی در ساختمان‌های بزرگ، هتل‌ها و مراکز تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. منبع تغذیه انرژی این دستگاه‌ها بر اساس برند یا نوع می‌تواند گاز شهری یا برق سه فاز باشد.

فن کویل

فن کویل ساده ترین و رایجترین نوع سیستم تهویه مطبوع ساختمان است و مناسب مکان هایی است که بخواهیم گرمایش و سرمایش هر فضا را به صورت جداگانه تنظیم نماییم.

این مدل از سیستم ها متشکل از دو بخش فن و کویل است. فن کویل دارای عملکرد سرد و گرم است و همین امر باعث شده به وسایل سرمایشی و گرمایشی دیگری نیاز نباشد و هوای مطبوع را میتوان با همین دستگاه به محیط وارد نمود.

چیلر

یک سیستم تهویه مطبوع و سرمایش مرکزی هست که بر اساس آب کار می کند. عملکرد این سیستم بدین صورت است که گرما را محیط داخلی جذب و به وسیله برج خنک کننده به محیط خارجی منتقل می کند.

محل جانمایی این  تجهیزات در پشت بام می باشد و توسط کانال کشی به یونیت های داخلی محیط  در ارتباطند. این مدل از سیستم ها هوای لازم برای از قبیل داکت اسپلیت، فن کویل و سایرسیستم تهویه مطبوع بکاررفته در پروژه های ساختمانی را تامین میکنند.

انواع چیلر

• چیلرهای تراکمی هوایی (Air Cooled Chiller)
• مینی چیلر (Mini Cooled Chiller)
• چیلرهای تراکمی آبی (Water Cooled Chiller)
• چیلرهای جذبی (Absorbtion Chiller)

ایرواشر

ایرواشر (Air Washer) برای خنک کردن هوا از طریق پاشش پودر آب روی هوای عبوری از دستگاه استفاده میکند. ایرواشرها بصورت یک دستگاه مستقل هستند و یا بخشی از هواساز و سایر سیستم‌های تهویه مطبوع مورد استفاده قرار گیرند.

این سیستم تهویه مطبوع دارای انواع مختلفی از جمله صنعتی و آپارتمانی بوده که در مدل‌های متنوعی مانند افقی یا عمودی، روبروزن یا بالازن، دارای کویل گرمایشی یا بدون آن ارائه میگردد.

برج خنک کننده

برج خنک کننده به عنوان یکی از تجهیزات تهویه مطبوع است که برای کاهش حرارت  در پروژه های مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. سرد کردن آب سیستم کاربرد برج خنک کننده است. همچنین در نیروگاه ها، پالایشگاه ها، واحدهای پتروشیمی و... استفاده میگردد.

کارکرد اصلی برج، جذب گرما است و این عمل را با تبخیر آب انجام میدهد و حرارت و گرمای ایجاد شده در یک واحد را از بین می برند. این دستگاه یک مبدل حرارتی است که با برقراری تماس بین آب گرم و هوا، آن را سرد می کند در نتیجه آب در برج  خنک کننده، به سبب انتقال همزمان حرارت و جرم خنک می شود.

فن سانتریفیوژ و آکسیال 

فن سانتریفیوژ و آکسیال جهت سیرکولاسیون هوا، تخلیه هوا و هوارسانی در کارگاه ها، پارکینگ مجتمع‌های مسکونی، آشپزخانه‌های صنعتی، مرغداری‌ها، گلخانه‌های صنعتی، آشپزخانه‌ها و… مورد استفاده قرار می‌گیرند.

زنت

زنت دارای دو عملکرد است و مطابق با شرایط آب و هوایی کشور عزیزمان ایران که علاوه بر تامین گرمایش و سرمایش، میزان رطوبت هوا را نیز تنظیم  و کنترل می‌نماید. زنت دارای ایده و طراحی کاملا ایرانی است.

شیوه عملکرد بخش خنک کننده زنت همانند کولر آبی میباشد، به همین علت علاوه بر داشتن پمپ آب و پوشال برای خنک کردن هوا در تابستان و همچنین دارای کویل آبگرم جهت ایجاد هوای گرم در زمستان نیزمی‌باشد.