شیر پروانه ای
شیر آلات پروانه ای
شیرهای پروانه‌ای در اندازه و سایزهای مختلف به صورت دستی و خودکار عرضه می‌شوند. این تنوع اندازه‌ها و نوع کنترل شیرها، امکان استفاده آنها در سیستم‌های مختلف را فراهم می‌کند.
ویژگی شیرآلات پروانه‌ای
- ساختار ساده : شیرهای پروانه‌ای از ساختار ساده‌تری نسبت به برخی شیرهای دیگر برخوردار هستند که باعث مقرون به صرفه بودن آنها می‌شود.
- کنترل جریان : این شیرها برای کنترل جریان مایعات باز و بسته می‌شوند. در حالت باز، پروانه مواجه با جریان مایع به صورت عمودی قرار گرفته و در حالت بسته، پروانه به محور متعامد است.
- باز و بسته شدن سریع : پروانه این شیرها به سرعت می‌توانند باز و بسته شوند که این ویژگی در برخی از کاربردها به عنوان یک امتیاز محسوب می‌شود.
- ابعاد کوچک : شیرهای پروانه‌ای در مقایسه با برخی شیرهای دیگر ابعاد کوچکتری دارند و به همین دلیل در فضاهای محدود یا در جاهایی که فشار کمی داریم مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- مناسب برای جریان بزرگ: این شیرها به خوبی برای کنترل جریان در سیستم‌هایی با جریان مایعات بزرگ مناسب هستند.
- مصرف انرژی پایین : شیرآلات پروانه‌ای معمولاً با مصرف انرژی کمتری عمل می‌کنند، زیرا برای باز و بسته شدن به مقدار کمی انرژی نیاز دارند.
- کاربردهای گسترده : این شیرها در صنایع مختلف از جمله نفت و گاز، پتروشیمی، صنایع آب و فاضلاب، تأسیسات ساختمانی و سایر صنایع استفاده می‌شوند.
انواع شیر آلات پروانه ای
شیرهای پروانه‌ای به صورت متنوع در بازار موجود هستند و می‌توانند به چندین شکل و نوع باشند. این شیرها می‌توانند دارای سیستم‌های مختلفی برای کنترل جریان باشند. در زیر، سه نوع شیر پروانه‌ای خاص ذکر شده‌اند:
شیر پروانه‌ای پنوماتیک
در این نوع شیر، برای کنترل حرکت پروانه از هوا (پنوماتیک) استفاده می‌شود. یک سیستم پنوماتیک باعث حرکت پروانه می‌شود و این نوع شیر برای کاربردهایی که نیاز به کنترل سریع جریان مایع دارند، مناسب هستند.
شیر پروانه‌ای فلنج دار
این نوع شیرها دارای فلنج (پرهای حلقوی) در اطراف محور دیسک هستند که این فلنج‌ها با فلنج‌های موجود در لوله یا تجهیزات دیگر جوش داده می‌شوند. این اتصالات فلنج دار این شیرها را قابل نصب و جابجایی در انواع سیستم‌ها می‌کند.
شیر پروانه‌ای گیربکسی
در این نوع شیرها، برای حرکت پروانه از گیربکس مکانیکی استفاده می‌شود. این گیربکس می‌تواند حرکت پروانه را از عملگر دستی یا سیستم‌های خودکار کنترل کند. این نوع شیرها معمولاً در سایزها و کاربردهایی که نیاز به کنترل دقیق‌تر جریان دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
هر یک از این انواع شیرهای پروانه‌ای بر اساس نیازها و شرایط خاص هر سیستم انتخاب می‌شوند. به عنوان مثال، شیر پروانه‌ای پنوماتیک برای کنترل سریع جریان در سیستم‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد، در حالی که شیر پروانه‌ای گیربکسی برای کنترل دقیق‌تر جریان و استفاده در سیستم‌های بزرگتر مناسب است.
اجزای شیر پروانه ای
شیرهای پروانه‌ای از اجزای مختلفی تشکیل شده‌اند که هر کدام وظیفه و نقش‌های خاص خود را در عملکرد و کنترل جریان دارند. در زیر، اجزای اصلی شیرهای پروانه‌ای ذکر شده‌اند:
- پروانه یا دیسک (Disc): پروانه یا دیسک در داخل بدنه شیر قرار دارد و مسئول مسدود یا باز کردن جریان مایعات است. هنگامی که پروانه باز است، جریان به طور آزاد ادامه می‌یابد، و در حالت بسته بودن، پروانه به لوله‌ها یا تجهیزات متصل شده و جریان را مسدود می‌کند.
- محور (Shaft): محور یا شفت، قسمتی است که به پروانه متصل است و حرکت پروانه را انتقال می‌دهد. در برخی از شیرها، محور به گیربکس یا سیستم کنترلی متصل می‌شود.
- گیربکس (Gearbox): گیربکس یا جعبه دنده، در شیرهایی که از حرکت دستی یا دستگاه‌های کنترل خودکار استفاده می‌کنند، نقش مهمی دارد. این اجزا برای تغییر حرکت از دستی به حرکت اتوماتیک استفاده می‌شوند.
- فلنج‌ها (Flanges): فلنج‌ها در اطراف محور دیسک قرار دارند و برای اتصال شیر به لوله‌ها یا سایر تجهیزات مورد استفاده قرار می‌گیرند. شیرهای پروانه‌ای فلنج‌دار معمولاً در انتهای لوله‌ها جا می‌شوند.
- بدنه (Body): بدنه شیر کنترل کننده جریان مایع است. شکل بدنه بسته به نوع و ساختار شیر ممکن است متغیر باشد. بدنه معمولاً از فولاد یا فلزات دیگر تولید می‌شود.
- عملگر (Actuator): در شیرهای خودکار یا هوشمند، عملگر مسئول حرکت پروانه است. این عملگر می‌تواند یک سیستم پنوماتیک، هیدرولیک، الکتریکی یا مکانیکی باشد که حرکت پروانه را کنترل می‌کند.
- سیستم خودکاری (Automation System): در شیرهای پروانه‌ای خودکار، سیستم خودکاری مسئول کنترل و مانیتورینگ شیر است. این سیستم معمولاً شامل سنسورها، کنترل‌گرها و واحد کنترلی است.
- مهره‌ها و اتصالات (Bolts and Connections): برای اتصال فلنج‌ها به لوله‌ها و تجهیزات دیگر، مهره‌ها و اتصالات مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ترکیب این اجزا و ویژگی‌ها به شکل نهایی شیر پروانه‌ای منتهی می‌شود که بسته به نوع کاربرد و نیازهای سیستم مورد استفاده، طراحی و تنظیم می‌شود.
